Naroński jest autorem Księgi nauk matematycznych (1659). Dzieło to miało stanowić zasadniczy podręcznik dla polskich inżynierów wojskowych i zawierało zagadnienia: arytmetykę, miernictwo, kartografię, perspektywę, fortyfikację i budownictwo cywilne.

Józef Naronowicz-Naroński - geodeta, kartograf, matematyk, inżynier, architekt (cz.II)Składa się z trzech tomów: t.1 Arithmetica practica, t.2 Geometria albo rozmiar, t.3 Optica lubo Perspectiva. Tom 1 uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej, Dziś dzieło to znane jest tylko z rozprawy historycznej z 1936 r. Edwarda Stamma  pt.  „Z historji matematyki XVII wieku w Polsce”, w której przytoczył i omówił jego fragmenty. Tom 2 traktuje o geometrii i zawiera również rozdziały poświęcone przeprowadzaniu pomiarów i rysowaniu map, znajduje się w Bibliotece PAN w Krakowie, drukiem wydano tylko fragmenty dotyczące miernictwa i kartografii pt. „Kartografia. O delineacyjach miejsc różnych i czynieniu map geographice”. Tom 3 znajduje się w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, drukiem wydano tylko księgę dotyczącą fortyfikacji pt. „Architectura militaris to iest budownictwo woienne”. Opisuje budowę obwarowań zamków i miast oraz sposoby ich zdobywania i bronienia. Jest to pierwszy podręcznik fortyfikacji w języku staropolskim. Zawiera czterojęzyczny słowniczek fachowych terminów oraz tablice przydatne przy budowie fortyfikacji. Księga nauk matematycznych jest ważnym dziełem polskiego piśmiennictwa naukowego. Pod względem wszechstronności i fachowości nie ma sobie równych. Obejmuje niemal całość ówczesnej wiedzy matematycznej i inżynierskiej, poczynając od arytmetyki przez geometrię z trygonometrią, geodezję i kartografię aż po budownictwo wojenne (fortyfikacje). Rękopis zawiera liczne własnoręczne ilustracje autora i jest napisany w języku staropolskim.

 

 

Aby zapoznać się z pełną treścią artykułu zachęcamy
do wykupienia e-prenumeraty.