Działka bez tajemnic
Wrzesień to miesiąc największej obfitości zbiorów na działce. Zbiera się jeszcze warzywa ciepłolubne takie jak: ogórek (zwłaszcza z siewów czerwcowych), dynię, paprykę, pomidory i fasolę szparagową. Dojrzałość spożywczą osiąga wiele odmian jabłoni, gruszek, śliw oraz aronii, malin i jeżyn. Pod koniec września w słoneczne i suche dni należy wykopać marchew, pietruszkę i buraki czerwone. Zebrane z działki plony warzyw i owoców to prawdziwy eliksir dla zdrowia. Są one niezastąpionym źródłem witamin, składników mineralnych i kwasów organicznych. Wprawdzie pod względem odżywczym różnią się wartością w zależności od gatunku, ale zawsze mają duże walory smakowe, wzrokowe i zapachowe. Wszystkie warzywa i owoce są niskokaloryczne, dlatego ich spożycie ma duże znaczenie w zapobieganiu i leczeniu nadwagi. A więc wniosek nasuwa się sam: trzeba je jeść codziennie. Wielu specjalistów od chorób układu krążenia i nowotworów podkreśla także ich ogromną rolę w zapobieganiu tym chorobom.
Ten miesiąc to także najlepsza pora sadzenia większości roślin cebulowych i bulwiastych kwitnących wiosną. Między innymi należy posadzić hiacynty, krokusy, tulipany, narcyzy, szachownicę cesarską (do 15 września), lilie, przebiśniegi, zawilec powabny, czosnek ozdobny.
Głębokość sadzenia cebul i bulw uzależniona jest od ich wielkości oraz rodzaju gleby. W naszych ogrodach powinniśmy sadzić cebule na głębokość równą dwukrotnej wysokości cebuli plus 2-3 cm. Bardzo duże cebule korony cesarskiej, lilii czy czosnku sadzi się na głębokość 18-20 cm.
DYNIA – OZDOBA DZIAŁKI
W poprzednim artykule zachęcałem Państwa do uprawy cukini. Tym razem chciałbym zainteresować działkowców dynią olbrzymią. Jest ona łatwa w uprawie i daje duże plony. To jednocześnie tanie, smaczne i bardzo pożywne warzywo, które można przechowywać przez kilka miesięcy. Pod koniec lata owoce dyni olbrzymiej są pewnego rodzaju ozdobą działki i często przybierają imponujące rozmiary. Jak największe, najokazalsze dynie to powód do dumy każdego działkowca. Owoce dyni bogate są między innymi w beta-karoten i witaminę C. Zawierają także niewielkie ilości witamin z grupy B oraz składniki mineralne jak: sód, potas i wapń. Po ugotowaniu miąższ dyni jest lekko strawny, dobrze przyswajalny, rzadko wywołuje uczulenia i dlatego jest doskonałym pokarmem dla niemowląt i małych dzieci. Równie cennymi są nasiona dyni, szczególnie ze względu na ich wysoką wartość odżywczą i oddziaływanie zdrowotne. Niektórych działkowców do uprawy dyni może zniechęcić fakt, że wytwarzają one długie pędy nawet do 10 m oraz ogromną masę liści, co może zajmować znaczną powierzchnię działki. Jest na to rozwiązanie - rozrost dyni można ograniczyć poprzez usuwanie bocznych pędów oraz skrócenie pędu głównego. Wówczas pozostawiamy 2-3 owoce i bez żadnego ryzyka odcinamy pędy boczne, a główny skracamy za trzecim liściem od ostatniego owocu.
Zauważyłem, że niektórzy działkowcy sadzą dynię bezpośrednio na kompostowniku. Jest to bład, gdyż dynie są „żarłoczne” i taki kompost będzie mniej wartościowy, bo pomniejszony o znaczną ilość składników pokarmowych.
Na koniec chciałbym naszym działkowcom przypomnieć o obowiązującym ich przepisie dot. spalania części roślin porażonych przez chorobę i szkodniki. Otóż w myśl Regulaminu Rodzinnego Ogrodu Działkowego (§ 136) spalania tych roślin nie wolno dokonywać w ciągu dnia w okresie od 1 maja do 30 września. Zakaz ten dotyczy także właścicieli przydomowych ogródków.
POLECAM
Przykłady łatwych i smacznych dań z dyni przypominających moje dzieciństwo.
1.Zacierka dyniowa
Skład: 0,5 kg dojrzałej dyni, 1 litr mleka, 1 jajko, 2 łyżki mąki pszennej, 1 łyżka cukru, sól do smaku. Dojrzałą dynię obrać ze skórki, pokroić w kostkę 2x2 cm i zagotować w osolonej wodzie do miękkości (około 10 minut), odcedzić i zmiksować. Mleko zagotować, dodać ciasto jak na lane kluski przygotowane z jajka i maki, dodać cukier i gotować około 3 minuty. Po zagotowaniu połączyć ze zmiksowaną dynią.
2.Marynata słodko-kwaśna.
Skład: 2 kg dyni, 0,5 kg cukru, ¼ szklanki 10% octu, 4 szklanki wody, 1 łyżka soli kuchennej, kilka goździków. Dynię obrać ze skórki, pokroić w kostkę 2x2 cm wrzucić do wrzącej wody na 3 minuty, odcedzić i włożyć do słoików. Wodę zagotować z octem, cukrem, solą i goździkami. Gorącą zalewę dodajemy do słoików z dynią i pasteryzujemy przez 15-20 minut.
Stanisław Stefanowicz